Saygideger arkadaslar;
Osmanlinin "yikilip" yerine TC'nin kurulmasi ve gelen "laik duzen/sistem" anlayisi, belki de Islam tarihinde musluman temelli yepyeni bir anlayis ve toplum yaratimi icin yola cikiyordu. 1980' lere kadar, muslumanligin, Turkiye toplum ve farkli halklarindan gelen etik yasam ve iliskileri henuz "Araplasmamis/cemaatlesmemis/radikallesmemis/terorlesmemis v.s." iken; benim ailem ve cevrem dahil; ulkede, bilhassa buyuk sehirlerdeki, muslumanlik anlayisinda, ne imanin ne de islamin sartlari fazla gecerli degildi. Alisilagelmis, ramazan ve oruc, Kurban bayrami/kesimi, mevlutler, mezar ziyaretleri v.s. ile bu yonlendirim sinirliydi. Namaz toplumsal, ya da kisisel hemen hemen ortadan kalkmis, oruc tutmama/tutamama yayginlasmis, kisaca "herkesin kendine ve kendi algisinca musluman" ligi soz konusu idi.
Fakat her ne hikmetse, tanri inanci ve hatta mistisizm (cin, peri, seytan, buyu, fal) oldukca yaygindi.
Allah "korkusu" ister istemez, kisileri "insancil" yapiyordu. Bu Allah "korkusu" nun temelinde cennet/cehennemin ytip, yatmadigi ise algilama konusuydu.
Bilhassa ogrenciler ve okumuslar, meslek sahipleri v.s. arasinda, biryerde MUSLUMANLIK SADECE ALLAH "KORKUSU" NA INDIRGENMISTI. Ancak bu korku temelinde, mistisizm, doga ustuluk, dunya oteligi v.s. sekilleniyordu.
Allah "korkusu" nun verdigi algi temelinde de, teolojik olarak bir izm algisi, farki tartismasi v.s. pek yoktu. Bu bir yerde "buyuklere saygi" temelinde de dile gelmiyordu.
Bu temelde de bakildiginda, cogu muslumanin deist olma olasiligi cok yuksekti, ama; kimse bunun farkinda ve bilincinde degildi.
Bilhassa uni egitimi gormuslerde "bir Allah var" dusuncesi temelinde ve de "korku" esliginde, bir Allah "kabulu" soz konusu idi. Iste bu Allah "kabulu" panteizm, panenteizm, agnostisizm v.s. seklinde pek sekillenmiyordu.
Herkes bir yere gelince "olurmu, Allah olmasa bu olurmu?" da takilip kaliyordu.
Iste bu temelde, ben; "cogu muslumanin, Allah "korkusu" dan kaynaklanan ve "olurmu, Allah olmasa bu olurmu?" icerikli bir deizm algi ve anlayisi bilincsizve farkinda olmadan vardi", diye dusunuyorum..
Tabi bu dile getirdiklerim, 1980 lere kadardi.
Saygilarimla;
Bazikortam
Osmanlinin "yikilip" yerine TC'nin kurulmasi ve gelen "laik duzen/sistem" anlayisi, belki de Islam tarihinde musluman temelli yepyeni bir anlayis ve toplum yaratimi icin yola cikiyordu. 1980' lere kadar, muslumanligin, Turkiye toplum ve farkli halklarindan gelen etik yasam ve iliskileri henuz "Araplasmamis/cemaatlesmemis/radikallesmemis/terorlesmemis v.s." iken; benim ailem ve cevrem dahil; ulkede, bilhassa buyuk sehirlerdeki, muslumanlik anlayisinda, ne imanin ne de islamin sartlari fazla gecerli degildi. Alisilagelmis, ramazan ve oruc, Kurban bayrami/kesimi, mevlutler, mezar ziyaretleri v.s. ile bu yonlendirim sinirliydi. Namaz toplumsal, ya da kisisel hemen hemen ortadan kalkmis, oruc tutmama/tutamama yayginlasmis, kisaca "herkesin kendine ve kendi algisinca musluman" ligi soz konusu idi.
Fakat her ne hikmetse, tanri inanci ve hatta mistisizm (cin, peri, seytan, buyu, fal) oldukca yaygindi.
Allah "korkusu" ister istemez, kisileri "insancil" yapiyordu. Bu Allah "korkusu" nun temelinde cennet/cehennemin ytip, yatmadigi ise algilama konusuydu.
Bilhassa ogrenciler ve okumuslar, meslek sahipleri v.s. arasinda, biryerde MUSLUMANLIK SADECE ALLAH "KORKUSU" NA INDIRGENMISTI. Ancak bu korku temelinde, mistisizm, doga ustuluk, dunya oteligi v.s. sekilleniyordu.
Allah "korkusu" nun verdigi algi temelinde de, teolojik olarak bir izm algisi, farki tartismasi v.s. pek yoktu. Bu bir yerde "buyuklere saygi" temelinde de dile gelmiyordu.
Bu temelde de bakildiginda, cogu muslumanin deist olma olasiligi cok yuksekti, ama; kimse bunun farkinda ve bilincinde degildi.
Bilhassa uni egitimi gormuslerde "bir Allah var" dusuncesi temelinde ve de "korku" esliginde, bir Allah "kabulu" soz konusu idi. Iste bu Allah "kabulu" panteizm, panenteizm, agnostisizm v.s. seklinde pek sekillenmiyordu.
Herkes bir yere gelince "olurmu, Allah olmasa bu olurmu?" da takilip kaliyordu.
Iste bu temelde, ben; "cogu muslumanin, Allah "korkusu" dan kaynaklanan ve "olurmu, Allah olmasa bu olurmu?" icerikli bir deizm algi ve anlayisi bilincsizve farkinda olmadan vardi", diye dusunuyorum..
Tabi bu dile getirdiklerim, 1980 lere kadardi.
Saygilarimla;
Bazikortam